ഹുമന്‍ GREEDINESS

ഗ്രീന്‍സ്പന്‍

Nganong Aduna may El Nino?

irst Series of the Three Topics on Climate Change by Janet An Braza)

Unsa man Kining “Climate Change?”

Adunay panagtigi sa “internet” kabahin sa gitawag nga “CLIMATE CHANGE.” Ang mga bloggers nag-iyahay lag sugyot. Sumala pa, mga “scam” lang kini kalabot sa climate change aron adunay panaglantugi tali sa mga scientists ug mga environmentalists, diin seryoso silang nagtuon ug nagdibatihay.

Ang uban nag-ingon nga ang mga balita resulta lamang kini sa ilang mga abnormal nga panghunahuna, nagkaraiya lang. Ang uban nag-ingon nga freak lang kini nga mga propagandang impormasyon ug dili tinuod--“Climate Change Scam” lang lagi.

Apan ang Nobel-prize winning nga mga climate scientists nangayo og despensa sa usa nila ka dakong sayop sa ilang pagtuon ug panagna nga ang glaciers sa Himalayas mahanaw na sa tuig 2035. Layo-layo pa unta, 25 pa ka tuig, pero nahitabo na man hinuon karon--aduna nay abnormality ang atong kalikopan.

Hinayhinay nang natunaw ang mga glaciers og iceberg sa North Pole og South Pole. Mianam na karon kataas ang kainit sa temperatura. Ang adlaw grabe na mamaak. Ang mga suba nangaughan na. Sipyat diay ang mga sayantipiko sa ilang mga ekspermento ug pagpanukiduki. Morag nahulog ug trial and error, sama sa ilang pagtuon alang sa pagpangalap og tambal sa walay kaayohan nga cancer.

Ang ubang tigkantalita nagtuo nga ang hangin, tubig, ug yuta adunay tig-atiman sa kinaiyahan, sugod sa pagkamugna sa mga herbicides ug pesticides. Ang yuta mitukika na sa maong mga abuno hinungdan sa pagkaanam pagkahanaw sa iyang katambok. Nalanag sa mga chemicals nga gitingal sa tawo.

Ang Pagkamahinungdanon sa mga Kahoy

Ang pagpamutol sa mga kahoy aron pagtukod og nagkaraiyang edipisyo maoy hinungdan sa hulaw karon ug makapagbang kainit.

Ang hulaw o El Nino usa ka matang sa kinaiyahan nga nasinati tadlas sa tibuok kalibutan. Ang El Nino likido kini sa lana ug asupre sa atong kalibutan apil na niini ang gitawag og fossil fuel (coal, peat, petroleum, ug natural gas). Aduna kini silay pattern sa pagtadlas o paglawig. Gagikan kini sa Amihanang dapit padulong ngadto sa Habagatan.

ug mobalik ra usab sa iyang nahimutangan sa tunga sa atong planetang Earth (kon epicenter).

Ang hulaw normal lang. Apan ang dili normal mao ang dakong kadaut sa kinaiyahan nga nagtimaan sa kahakug, katampalasan, ug pagkatimawa (kapobrehon) sa tawo.

Adunay timailhan ang pagtadlas sa El Nino sa atong dapit. Usa niini ang pagsinati nato og mga linog. Aduna kitay masinati nga pagkauga sa atong atabay ug kasubaan, pag kisaw sa gas (carbon dioxide) diha sa atong mga dalan, pagpanglarag sa mga dahon sa mga tanaman ug mga kahoy.

Ang pagkawagtang sa atong kakahoyan nagdugang og kainit sa atong kalibutan tungod kay mao man unta kini sila ang mopakgang sa tumang kainit kon adunay hulaw. Mao kini ang gitawag og greenhouse gases–emisyon sa carbon dioxide sa kadalanan, paktorya, ug sa atong kabalayan. Kini nga mga gases susama sa usa ka habol aron didto moagi o molagbas ang ultraviolet light nga gikan sa adlaw lahos sa nawong sa yuta, apan gababagan ang reflected infrared light sa pagbalik sa kawanangan maoy hinungdan sa greenhouse effect. Sa ato pa, ang nababagan o natanggong nga infrared light nagapabilin ra sa atong planeta (o kayutaan) nga maoy hinungdan sa ginatawag nga global warming.

Ang kahoy lamang ang adunay gahum sa pagpakgang sa subrang kainit sa atong Kalibutan sa ibabaw og ubos niini.

Natural ug Anthropogenic

Ang Kinaiyahan (natural) ug ang mga sipyat sa tawo (man-made o anthropogenic) maoy hinungdan sa kinatibuk-ang kainit ug kanunayng pag-usab-usab sa panahon o klima, nga gitawag sa mga sayantipiko og extreme weather events (EWEs).

Laing klase sa anthropogenic nga hinungdan mao ang massive air travel. Ang kahanginan sambog na kaayo sa methane og carbon dioxide nga ibuga sa tanang klaseng molupad nga sakyanan. Tungod kini sa gitawag nga competitive world of commercialism.

Komersiyo sa paggama og plastics, cellophanes ginamit ang dioxin mao ang numero unong sayop sa tawo karon sa modernong teknolohiya.

Ang dioxin usa ka makahilo nga chemical: heterocyclic hydrocarbon nga sa ato pa makakanser ug makahilo nga pollutant sa atong kinaiyahan. Ang dioxin usa ka byproduct sa proseso sa pagsunog, sa pagmugna of herbicides ug bactericides, ug sa pagbuhat og klase-klaseng mga papel.

Ang nakaapan niini mao nga ang mga seaweeds sama sa guso nga number one makatabang sa tawo pinaagi sa taas sa calcium niini, himoon naman hinuong mga byproducts sama sa cellophane ug mga plastik.

Atong tubig sambog nausab kaayo dala kini sa mga planta nga nagbuhat og herbicides ug bactericides. Bisan pa man gani ang pagmugna og chlorine bleaching sa mga planta sa papel nagresulta og red tide–usa ka makahilo nga tabunong-pulang tubig dagat. Ang pagkapula sa dagat maoy timailhan nga nanobra ang gidaghanon sa plant-based plankton nga makahilo sa isda ug kinhason, ug makahilo usab sa tawo nga makakaon niini nga maoy hinungdan sa iyang pagkamatay.

From the micro form of society into macro government--all are losing. People are eaten by corruption. This certainly is NOT the fault of some "climate change" of our Mother Earth.- it is the fault of HUMAN GREED!
Climate change is, in great part, due to HUMAN GREED. This then implies that scientists do not need to work for solutions of climate change. This particular situation or condition calls for sociologists’ and people’s collective effort to solve it.

The joke below better illustrates this:

Usa sa BIente ka Naughang Suba sa GenSan